Domowy warsztat malowania proszkowego – jak go stworzyć?
Stworzenie domowego warsztatu do malowania proszkowego wcale nie jest takie trudne, jak mogłoby się początkowo wydawać. Dzięki odpowiedniemu sprzętowi i odrobinie wiedzy możesz osiągnąć profesjonalne rezultaty we własnym garażu lub pracowni. Dzięki temu będziesz miał pełną kontrolę nad procesem lakierowania i jakością wytwarzania powłok malarskich.
Aby rozpocząć, musisz zainwestować w niezbędny sprzęt. Obejmuje to: pistolet do malowania proszkowego, piec do utwardzania proszku (piekarnik), sprężarkę oraz kabinę do malowania proszkowego, w której gromadzi się nadmiar farby. W Internecie znajdziesz zestawy, które zawierają wszystkie te komponenty, dzięki czemu łatwo rozpoczniesz swoją przygodę z malowaniem proszkowym. Niemniej, nie musisz kupować gotowego kompletu, przy odrobinie chęci i inwencji sam stworzysz swoją lakiernię, a my podpowiemy jak to osiągnąć.
Dlaczego malowanie proszkowe jest lepsze od malowania ciekłego?
Proces malowania proszkowego nie jest tak brudny, toksyczny ani czasochłonny, a ostatecznie zapewnia solidniejsze wykończenie powierzchni. Do malowania używa się suchego proszku, jest on łatwy w czyszczeniu, a nawet po nałożeniu pozostaje suchy i nie przylega na stałe do żadnej powierzchni (należy go podgrzać, aby dobrze związał się z detalem). Ponieważ w farbie proszkowej nie ma rozpuszczalników, jest ona znacznie mniej szkodliwa, ale mimo to pamiętaj, że bezpieczeństwo jest bardzo ważne. Farba składa się bowiem z bardzo drobnych cząstek, które łatwo dostają się do dróg oddechowych (więcej o bezpieczeństwie poniżej).
A dlaczego jest szybciej? Ponieważ nie musisz czekać wielu godzin, aż farba wyschnie, jak to jest w przypadku lakieru ciekłego. Sucha powłoka proszkowa nie wymaga odparowania rozpuszczalników w celu utworzenia trwałego filmu.Wystarczy wygrzewać przez 10−20 minut i po wystygnięciu część jest gotowa. Ponadto farbę proszkową nakładamy podczas jednej aplikacji, nie ma konieczności nanoszenia kilku warstw, jak to jest często w przypadku lakierowania mokrego (podkład plus warstwa nawierzchniowa).
No i kolejna zaleta: powłoka proszkowa jest zwykle trwalsza i twardsza (bardziej odporna na odpryski) niż konwencjonalne farby. Proszek rozpływa się równomiernie po podgrzaniu, dzięki czemu uzyskujemy w miarę jednolitą warstwę.
(Nim zaczniesz malować proszkowo, przygotuj się. Więcej informacji znajdziesz TU)
Zanim jednak skompletujesz wszystkie niezbędne narzędzia i przystąpisz do malowania, warto poznać kilka podstawowych zasad.
- Ważne jest, aby wyznaczyć w warsztacie wydzielone miejsce do malowania proszkowego. Pod żadnym pozorem nie możemy wykonać tej czynności w domu. Przestrzeń ta powinna być dobrze wentylowana, a najlepiej oddzielona od miejsca innych prac, aby zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia powłoki kurzem lub innymi unoszącymi się w powietrzu zabrudzeniami.
- Malowanie proszkowe bez kabiny wyposażonej w wentylatory i filtry nie jest dobrym pomysłem, ponieważ te cząstki farby, jeśli nie zostaną odfiltrowane z powietrza, spadną i pokryją wszystko wokół.
Nie bez znaczenia jest też zapewnienie odpowiedniego oświetlenia w miejscu, w którym będziemy wykonywali czynność malowania proszkowego. Dziś najlepszym wyborem będą taśmy/lampy LED
- Istotne jest odpowiednie przygotowanie elementów metalowych przed lakierowaniem.Obejmuje to oczyszczenie powierzchni w celu usunięcia zanieczyszczeń. Aby osiągnąć najlepsze rezultaty w procesie malowania proszkowego, przedmiot musi być czysty − wolny od kurzu, oleju, rdzy. Wszystko, co pozostanie na produkcie przed powlekaniem, będzie miało wpływ na przyczepność i trwałość powłoki. Detale muszą być odtłuszczone, nawet jeżeli wcześniej były śrutowane. Jeżeli dodatkowo płuczemy je w wodzie demi, nie zapomnijmy dokładnie osuszyć zanim zaczniemy nakładać proszek.
(O etapach malowania proszkowego przeczytasz TU) - Gdy przedmioty będą czyste i przygotowane możesz rozpocząć proces malowania proszkowego, nakładając proszek za pomocą pistoletu, równomiernie kryjąc detal i unikając nadmiernego natryskiwania. To chybanajbardziej satysfakcjonująca część procesu.
(Warto zapoznać się z zaletami i ograniczeniami farb proszkowych. Informacje znajdziesz TU) - Po pokryciu przedmiotów nadszedł czas na utwardzenie proszku w piecu.Postępuj zgodnie z wytycznymi producenta dotyczącymi czasu i temperatury, uważając aby nadmiernie nie utwardzić lub niedostatecznie spolimeryzować proszku.
Czego będziesz potrzebować?
Skoro już wiesz jak wygląda proces, możesz przystąpić do skompletowania swojego domowego warsztatu malowania proszkowego. Potrzebne będą:
- Kompresor powietrza – nie ma większego znaczenia czy jest on olejowy czy bezolejowy. Generalnie, im większy, tym lepiej, ponieważ nie trzeba wówczas zbyt często go załączać. Nie musisz inwestować w nowe urządzenie, używane równie dobrze sprawdzi się w domowym warsztacie.
- Piec – do domowego warsztatu wystarczy zwykły piekarnik. Jednak nie korzystaj z piekarnika w domu! Nie chcesz przygotowywać posiłków i malować proszkowo w tym samym miejscu. Możesz kupić tanio używany sprzęt. Jedyna wada piekarnika, to jego przestrzeń. Będziesz mógł powlekać jedynie nieduże detale, takie które się zmieszczą w komorze urządzenia. W przypadku lakierowania większych elementów niezbędny będzie większy piec. Jeżeli nie chcesz kupować drogiego sprzętu, możesz wykonać go samodzielnie. W Internecie znajdziesz wiele porad jak go stworzyć.
- Pistolet lakierniczy – koniecznie do malowania proszkowego. Zalecamy inwestycję w profesjonalny pistolet, ponieważ jest on bardziej niezawodny i zapewnia lepsze rezultaty. Jest wiele firm, które oferują dobre, trwałe urządzenia za niewygórowaną cenę. Przejrzyj oferty, zwróć uwagę na rodzaj ładowania farb proszkowych. Obecnie są stosowane dwie metody: ładowanie napięciowe (korona) i ładowanie tarciowe (tribo). Obie mają szczególne cechy wpływające na proces napylania i określające zakres ich stosowania. Pamiętaj, że jedynym sposobem nałożenia farby jest użycie pistoletu natryskowego przeznaczonego wyłącznie do malowania proszkowego. Jego działanie w skrócie polega na tym, że sprężone powietrze przemieszcza proszek pobrany ze zbiornika lub bezpośrednio z kartonu, w którym przechowywana jest farba. To sprężone powietrze wydmuchuje farbę z pistoletu w postaci ciasno uformowanej chmury. Gdy proszek opuszcza pistolet, otrzymuje ładunek elektrostatyczny. Po naładowaniu chmura proszku otacza detal, a proszek przykleja się do powierzchni uziemionej części.
- Farba proszkowa – jest zazwyczaj tańsza niż lakier ciekły i dostępna we wszystkich możliwych kolorach z palety RAL oraz w kolorach niestandardowych. Upewnij się, że farba proszkowa współpracuje z typem posiadanego pistoletu do malowania proszkowego (tribo lub korona), choć zwykle można jej używać z dowolnym rodzajem systemu. (Na co zwrócić uwagę przy zakupie farb proszkowych, przeczytasz TU )
- Zawieszki – zdecydowanie polecamy zakup haczyków z solidnej stali, ponieważ znacznie ułatwia to pracę, niż samodzielne wykonanie haczyków z kiepskich materiałów. Są one tak niedrogie i można znaleźć wiele różnych wersji, że po prostu nie warto robić ich samodzielnie. Haczyki są niezbędne, aby zawiesić detal, który ma być malowany, najpierw w kabinie, a potem w piecu.
- Kabina do malowania proszkowego – chociaż istnieje wiele opcji zakupu małej kabiny do malowania, można również samemu ją zbudować, np. ze sklejki lub płyt mdf i na pewno taka instalacja wystarczy do domowego malowania. Niemniej kabina jest niezwykle ważna. Jej zadaniem jest utrzymanie warsztatu w czystości, zapewniając jednocześnie dobrze oświetlony obszar do nakładania powłoki proszkowej. Powinna być wyposażona w system wentylacji wyciągowej, aby wyłapać nadmiar proszku, który nie osiadł na malowanym detalu. Przy samodzielnym wykonywaniu kabiny, warto pomyśleć także o systemie obrotowym, który ułatwi malowanie. Przy pomocy łożyska i metalowych prętów możesz stworzyć małą „karuzelę” do obracania detali.Ponadto taki minisystem zawieszania zapewni konieczne uziemienie detali podczas malowania.
- Środki ochrony osobistej − farba proszkowa składa się z bardzo drobnych cząstek pyłu, których zdecydowanie nie chcesz wdychać, ponieważ są one niebezpieczne. Kiedy malujesz proszkowo, nawet stosując dobre filtry i systemem wentylacji w kabinie, zawsze dużo cząsteczek będzie unosiło się w powietrzu. Dlatego należy nosić odpowiednią maskę i okulary ochronne. Malowanie proszkowe w rzeczywistości jest mniej toksyczne niż zwykłe lakierowanie natryskowe, ale koniecznie pamiętaj o środkach ochrony osobistej i odpowiedniej wentylacji.
(Więcej o BHP w lakiernictwie przemysłowym przeczytasz TU). - Zestaw malarski (opcjonalnie) – jeżeli nie chcesz kompletować pojedynczych sprzętów przy tworzeniu własnego warsztatu i dysonujesz większymi środkami finansowymi, możesz zainwestować w pełni wyposażony agregat malarski. To właśnie za jego pomocą będziemy w stanie nałożyć farbę na wybraną przez nas powierzchnię w taki sposób, aby wykonać tę czynność poprawnie, zużywając jej minimalną ilość, a pokrywając możliwie jak największą powierzchnię. Niestety, zakup agregatu malarskiego to dość kosztowna inwestycja. Nie bez przyczyny jednak pada tutaj słowo „inwestycja”. Mimo iż koszt zakupu dobrego zestawu malarskiego jest dość wysoki, nie możemy zapominać o tym, że nie jest to kupno rzeczy, którą wykorzystamy tylko raz.
Jak malować?
Masz już skompletowany warsztat malarski, zatem przystępujemy do samego procesu lakierowania. Poniżej kilka rad jak się do tego zabrać.
- Czyszczenie części – jak ważny to etap, dowiedziałeś się już wcześniej. Są różne metody przygotowania powierzchni, ale w warunkach domowych nie mamy do dyspozycji wieloetapowego procesu, ani profesjonalnej stacji mycia. Zatem zazwyczaj szlifujemy wszystkie części szlifierką, a następnie odmuchujemy, po czym należy również użyć środków chemicznych do oczyszczenia i usunięcia z nich oleju lub innych substancji. Choć warto stale podkreślać, jak ważne jest posiadanie czystej powierzchni przed nałożeniem proszku, to jednak kosztowny sprzęt do obróbki wstępnej nie jest obowiązkowy w przypadku podstawowych operacji powlekania, w których można zastosować czyszczenie ręczne (np. za pomocą szmatki i rozpuszczalnika). Generalnie zasada jest jedna – im lepiej przygotujesz detale i więcej czasu poświęcisz na czyszczenie i przygotowanie ich do malowania, tym lepsze rezultaty potem osiągniesz.
- Maskowanie (opcjonalnie) – niektóre detale wymagają zamaskowania fragmentów lub otworów, które nie powinny być pomalowane. Służą do tego elementy maskujące wykonane z materiałów odpornych na wysokie temperatury, jak taśmy, kapturki, korki, nakładki, osłonki itp. Nie są drogie, więc nie warto używać nieprofesjonalnych maskownic, gdyż pamiętajmy, że detal będzie wygrzewany w temperaturze ok. 200 st. C, więc jest ryzyko zapalenia się nieodpowiednich produktów maskujących, np. taśm papierowych.
- Malowanie proszkowe – sprawdź poprawność uziemienia detalu z zawieszką, następnie ustaw niskie ciśnienie sprężarki powietrza; nieco powyżej 1 bara powinno być wystarczająco. Wsyp farbę proszkową do pojemnika i zacznij delikatnie nakładać cienką warstwę na detal. Staraj się uzyskać równą powłokę, aby uzyskać gładką powierzchnię bez żadnych nierówności i szczelin. Upewnij się, że cała część jest pokryta proszkiem. Zwykle warto zacząć od krawędzi i otworów, zostawiając większe obszary na koniec. Jeżeli nałożymy za dużo proszku po utwardzeniu powłoka będzie miała wygląd skórki pomarańczowej, a powinna po stopieniu uzyskać gładkie, równe wykończenie. Pamiętaj, że jeśli coś pójdzie nie tak, możesz zdmuchnąć proszek sprężonym powietrzem i zacząć od nowa.
- Utwardzanie − zapoznaj się z instrukcją dołączoną do farby proszkowej. Zazwyczaj należy ustawić piekarnik na około 190−200 st. C. Detale powinny pozostać w środku przez 10−20 minut (masywniejsze dłużej). Pamiętaj, że czas ten jest mierzony po osiągnięciu przez detal wspomnianej temperatury, dlatego warto doliczyć kilka dodatkowych minut. Jeśli wyjmiesz produkt zbyt wcześnie, możesz zauważyć, że powłoka jest szorstka, a nie gładka.
- Chłodzenie − ten krok jest dość oczywisty. Elementy należy schłodzić przed użyciem/zapakowaniem. Zależnie od temperatury otoczenia, ale zwykle po około kwadransie można już bezpiecznie dotykać detale. Sprawdź, zanim chwycisz i poparzysz rękę. Twoje części są gotowe. Pomalowany proszkowo produkt utworzył bardzo trwałą i atrakcyjną powłokę.
Przy odrobinie praktyki i eksperymentów wkrótce będziesz w stanie osiągnąć wysokiej jakości rezultaty malowania proszkowego bezpośrednio w domowej pracowni. Robiąc to samodzielnie, nie tylko zaoszczędzisz pieniądze, ale będziesz miał także satysfakcję, wiedząc że zrobiłeś to własnymi rękami. Więc po co czekać? Już dziś rozpocznij budowę warsztatu samodzielnego malowania proszkowego i przenieś swoje metalowe produkty na wyższy poziom wizualny.
